Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Türkiye’nin gayri safi yurt içi hasılasına (GSYH) göre 2022 yılında kişi başına Kırıkkale GSYH 10.105 dolarla 16. Sırada yer alırken, 8.108 dolarla Tunceli 36. Sırada yer almıştır.
Türkiye’nin 1 milyon 214.505 katılımcının verilerinin yer aldığı 2023 yılı zekâ haritasına göre 105.20 IQ ortalaması ile en zeki il Eskişehir olurken Kırıkkale, 27. Sıradaki Tuncel’inin 7 basamak altında 100.46 IQ ortalaması ile listenin 34. sırasında yer almıştır.
Tuncel’inin imkânları, kaynakları, kişi başı geliri Kırıkkale’den çok daha düşük olmasına rağmen zekâ haritasına göre Kırıkkale’den 7 basamak daha yüksek, yani daha zeki.Tunceli için sevindirici, Kırıkkale için çok üzücü bir durum.İtiraf edebilirim ki bir Kırıkkaleli olarak bana dokunuyor, benim şehrim böyle olmaması lazımdı. Ben kabullenemiyorum.
Kırıkkale, ilmin, irfanın, kültürün, medeniyetin başkenti Ankara’ya sınırlarını dayamış ama ışığından feyz alamamış, bu Kırıkkale’nin başarısızlığı. Beypazarı’na, Eskişehir’e yılda yüzbinlerce gezmeye Ankaralı gidiyor ama yanı başındaki Kırıkkale’ye gezmeye gelen yok. Eskişehir cıvıl cıvıl Kırıkkale her tarafta işsiz ve çaresiz.
O zaman Kırıkkale’nin her ferdine, özellikle idarecisine, yöneticisine neden bu durumdasınız diye hesap sorup, sorgulamalı?
Peki, Kırıkkale neden bu durumda? Bana göre nedeni şu:
Kırıkkale zihniyet olarak kendini geliştiremedi. 50’lı yıllardan beri sayısız fabrikaları, sanayi tesisleri, boydan boya ortadan geçen Kızılırmak imkânı, stratejik, jeopolitik, topografik yapısı, ulaşım kolaylığı, üniversiteleri, medeniyetin beşiği başkente yakınlığına rağmen bu kaynaklarını kullanamadı. Modern çağın bilimsel, lojik, teknolojik, idari, hukuki, fiziki, sosyolojik, psikolojik şartlarına uyum sağlayamadı.
Bir kültür, eğitim ve zihniyet değişimi, dönüşümügeçirip yapısal bir birikim oluşturamadı.Şehrin üzerindeki ilkel ve çok sert bozkır kültür yapısı kırılamadı. Halkının çoğunluğukolaycılığa meyilli, sorunlarla baş etme çabası eksik, bir kurtarıcı bekleyen, önünde yemeği hazır olacak tarzda isteklerde bulunan tuhaf bir insan yapısı var. Her ferdi siyaset yoluyla belediyelerde, kamuda işe girme hastalığına kapılmış. İsterse devlet batsın yeter ki oğluna, kızına, eşine, damadına, kendisine devlette iş verilsin düşüncesinde.
Kırıkkale, demokrasi kültürünün gelişemediği, ilkel ve ataerkil kültür yapısının kırılamadığı, laik, seküler zihniyetten uzak, sabit fikirli, tutucu,demode olmuş aşırı koyu-katı milliyetçi, muhafazakâr dinci söylemlerden fazlasıyla etkilenen, bilime, eğitime çok geç adapte olan, çağın şartlarına uyum sağlayamayan, değişimden, dönüşümden etkilenmeyen, sorup, sorgulamayan, biatçı, kullukçu yapıların egemen olduğu toplum özelliğine sahip olması,
Hala ilk çağların kıl, tüy, çadır, otağ, kurt, bozkurt kültürüne ve söylemlerine halkının, özellikle yeni yetişen gencinin kırana, dökene mafya kültüre sempati duyması, sinerji, farkındalık, ortaklaşa işbirliği, uyum kültürü gelişemediğinden bu gibi olumsuzluklar yüzünden kişi başı geliri yüksek olmasına rağmen zeka seviyesinin vasat düzeyde kalmasına yol açmaktadır.