Türkiye-Azerbaycan-Özbekistan Üçlü İş Forumu’nda konuşan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Öncelikle Türk Devletleri Teşkilatı çerçevesinde çalışmalarımızı sürdürmeliyiz. Türk Devletleri Teşkilatı bizim için temel uluslararası organizasyondur” dedi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ev sahipliğinde Türkiye-Azerbaycan-Özbekistan Üçlü İş Forumu gerçekleştirildi. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Özbekistan Cumhuriyeti Yatırımlar, Sanayi ve Ticaret Bakanı Laziz Kudratov ve Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanı Mikayil Jabbarov’un katılımıyla gerçekleşen programda üç ülke arasındaki ortak ticari anlaşmalar ve iş birlikleri ele alındı.
“Azerbaycan ile Özbekistan Serbest Ticaret Anlaşmamız yok”
Program çerçevesinde açılış konuşması gerçekleştiren TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye’nin Azerbaycan ve Özbekistan ile imzaladığı tercihli ticaret anlaşmaların, ikili ticari ilişkilerin geleceği için umut verici olduğunu dile getirdi. Hisarcıklıoğlu her sene yeni ticari hedefler konulduğunu fakat yüksek gümrük duvarları nedeniyle bu hedefleri yakalayamadıklarını ifade ederek, “Bunun sebebi belli. Aramızda gümrüksüz ticaret yok. Gürcistan ile Serbest Ticaret Anlaşmamız var, ama Azerbaycan ile Özbekistan ile yok. Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Aliyev’in dediği gibi, Öncelikle Türk Devletleri Teşkilatı çerçevesinde çalışmalarımızı sürdürmeliyiz. Türk Devletleri Teşkilatı bizim için temel uluslararası organizasyondur çünkü o bizim ailemizdir. Bizim başka ailemiz yok. Türk dünyası bizim ailemizdir” açıklamasında bulundu.
“Türk Devletleri Teşkilatı kapsamında kurulan Ticareti Kolaylaştırma Komitesini çok önemsiyoruz”
Hisarcıklıoğlu, üç ülke arasında Serbest Ticaret Anlaşmasını hayata geçirilmesi gerektiğini söyleyerek, “Üçlü formatları bu açıdan önemsiyoruz. Ayrıca Türk Devletleri Teşkilatı kapsamında kurulan Ticareti Kolaylaştırma Komitesini çok önemsiyoruz. Türk Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği’nin bu konuda paydaş olarak alınması çalışmalarda faydalı olacaktır. 2024 yılında Türkiye-Özbekistan ticaret hacmi 3 milyar dolara ulaştı. Bunun 10 milyar dolar olmaması için hiçbir sebep yok. Bu rakamla Türkiye, Özbekistan’ın en büyük dördüncü ticaret partneri oldu” diye konuştu.
“Kars-Nahçıvan Demiryolu Projesi’ne ilişkin çalışmaların hızla tamamlanması gerek”
Türkiye’nin Azerbaycan’la olan ticaretinin dışında potansiyelinin oldukça altında olduğunu vurgulayan Hisarcıklıoğlu, şu ifadelere yer verdi:
“Enerji ithalatımızı da eklediğimizde, ticaret hacmimiz 7 milyar dolar civarında. Ulaştırma ve enerji alanlarındaki potansiyelimizi de geliştirmemiz gerekir. Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı esasen bunun en somut örnekleri arasında yer alıyor. Fakat bu hattan daha yüksek verimi alabilmemiz için yenileme çalışmalarının ivedilikle tamamlanması lazım. Aynı şekilde Kars-Nahçıvan Demiryolu Projesi’ne ilişkin çalışmaların hızla tamamlanması gerekir. 26 Aralık Bakü ziyaretinde Sayın Bakana ifade ettim; Zengezur koridoru için bir çalıştay gerçekleştirelim.”
“Yüksek maliyetler ticareti arttıramayız”
TOBB olarak Azerbaycan ve Özbekistan’la olan ticari yatırımlarda gerekli sorumluluğu almaya hazır olduklarının altını çizen Hisarcıkloğlu, “TANAP’ın kapasitesinin arttırılması ve Türkmenistan Hazar doğal gazının Türkiye’ye ve Avrupa’ya aktarılması, Trans Hazar geçişlerinin daha etkin ve verimli kullanılması da önceliklerimiz arasındadır. Hazar’da daha fazla ro-ro gemisinin olması çok önemli. İyi çalışmayan bir lojistik ağı bizi maalesef geri götürür. Bugün Özbekistan’a ortalama bir tır için navlun ücreti 8 bin dolar. Böyle yüksek maliyetler ticareti arttıramayız” şeklinde konuştu
“Ticarette kara gümrük kapılarının önemi büyük”
Hisarcıklıoğlu ticarette en önemli konulardan birinin gümrük geçişleri olduğuna dikkati çekerek, “Bizim coğrafyamızda, kara gümrük kapılarının önemi büyük. TOBB olarak, bunları yenileme ve işletme konusunda, büyük tecrübemiz ve başarımız var. Türkiye bu alanda yaptığımız projeler, Birleşmiş Milletler tarafından da başarı hikâyesi olarak kabul edildi ve dünyaya örnek gösterildi. Bu konudaki deneyimlerimizi aktarmaya hazırız” ifadelerini kullandı.
Önem verdikleri bir diğer konu girişimcilik olduğunu öne süren Hisarcıklıoğlu, girişimciliği özendirmek ve girişimci sayısını artırmak zorunda olduklarını da söyledi.
Program, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun konuşmasının ardından Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Özbekistan Cumhuriyeti Yatırımlar, Sanayi ve Ticaret Bakanı Laziz Kudratov ve Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanı Mikayil Jabbarov’un açılış konuşmalarıyla devam etti.