ÖLÜM NEDENİ OLABİLMEKTE
İl Müdürü Dr. Mustafa Uzun açıklamasında: “Şofben, soba, kombi gibi günlük hayatımızda yaygın olarak kullandığımız cihazlar, hiç beklemediğimiz bir anda en yakınlarımızın ölüm nedeni olabilmektedir. Tüm bu olaylarda, zehirlenme nedeni, kombi, şofben ve sobalardan çıkan fakat bacadan gitmeyip ortamda biriken karbon monoksit (CO) gazıdır. Ortamda yeterli miktarda oksijen (O2) bulunduğunda odun, kömür, gaz ve benzin gibi karbon içeren yakıtlar tam olarak yanmakta ve bunun sonucunda nispeten zararsız olan karbon dioksit gazı (CO2) üretilmektedir. Yanma tam olmadığında başka bir deyişle yakıtlarda bulunan karbon, karbondioksite tam olarak çevrilemediğinde ise oldukça zehirli olan CO gazı da üretilmektedir. Özellikle kış aylarında soba zehirlenmesi adıyla bildiğimiz üzücü ölüm haberlerinin asıl kaynağı da karbonmonoksit gazıdır. Bu nedenle lodos beklenen dönemlerde halkın uyarılması ve gereken tedbirlerin alınması hayati önem taşımaktadır. Sadece düşük seviyedeki karbonmonoksit gazının bile hergün teneffüs edilmesi zamanla önemli sağlık problemlerine neden olmaktadır. Soba zehirlenmelerinin geç fark edilmesi ölümle sonuçlanan tablolar oluşturmaktadır. Bu konuda gereken tedbirlerin alınması, zehirlenme belirtilerinin ve zehirlenen bireye uygulanabilecek ilk müdahalelerin bilinmesi önem arz etmektedir” ifadelerinde bulundu.
ZEHİRLENME BELİRTİLERİ
İl Müdürü Uzun açıklamasının devamında zehirlenme belirtilerini şu şekilde sıraladı: Oksijen yetersizliği nedeniyle deride kırmızılaşma, kısa soluk alma, göğüste sıkışma, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı ve kusma, rehavet çökmesi, göğüs ağrısı, kaslarda halsizlik ve genel halsizlik, bilinç kaybı.
ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
Alınması gereken önlemler ise şu şekilde sıralandı: “Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmelidir.
Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalıdır. Soba borularının birbirleriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlamalıdır. Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1m. daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalıdır. Sobanın veya şofbenin bulunduğu yer sürekli havalandırılmalıdır. Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmelidir. Baca çekişi zayıflayacağı için sobalar aşırı doldurulmamalıdır. Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalıdır. Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan şofben asla çalıştırılmamalıdır. Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde dedektör bulundurulmalıdır. Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde, öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalıdır. Şofbenin monte edileceği mekân yeterli büyüklükte olmalı şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekâna takılmalı, şofbenin montajı yetkili servis tarafından yapılmalıdır. Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletlerden geçirilmemelidir. Lodos etkisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba yakılmamalıdır. Yanmakta olan soba yatmadan evvel mutlaka söndürülmelidir. Zehirlenme durumunda hemen 112 Acil Servis hattından yardım istenmelidir. Zehirlenme anında yapılacaklar konusunda 114 Zehir Danışma hattından bilgi alınabilir. Hayatı tehdit eden bütün durumlarda olduğu gibi gaz zehirlenmelerinde de ilk müdahale çok önemlidir.
İLK YARDIM ADIMLARI
Acil yardım ekibi gelene kadar yapılacak ilk yardım adımları şu şekilde; Vakit kaybetmeden hemen 112 Acil Yardım hattı aranmalıdır. Karbonmonoksit gazından etkilenmiş birey temiz havaya çıkartılmalıdır. Karbonmonoksit gazının bulunduğu mekan havalandırılmalıdır. Zehirlenen bireyin üstü sıcak tutulmalıdır. Ağız veya burundaki kusmuk, balgam gibi maddeler temizlenmelidir.
